Bacaklarda ve Ayakta Varis Oluşumu

Bacaklarınız bazen rahatsız veya şişmiş mi oluyor? Bir veya her iki bacağınızda ağrı veya rahatsızlık hissediyor musunuz? Bacaklarınızın görünümünden hoşlanmadığınız için etek veya şort giymekten kaçınıyor musunuz? Bacaklarınızdaki mavi kabarıklıklar sizi rahatsız mı ediyor?

Varis olarak bilinen yaygın ve tedavi edilebilir bir tıbbi durumunuz olabilir. Muhtemelen varisleri duymuşsunuzdur… ama varis nedir ve neye neden olur? Ve daha önemlisi – risk altında mısınız ve varisler tehlikeli midir?

Varisler hakkında daha fazla bilgi edinmek, onları neyin tetiklediğini öğrenmek ve endişelenmeniz gerekip gerekmediğini belirlemek için okumaya devam edin.

Varis Nedir?

Varislerin ne olduğunu ve neye sebep olduğunu öğrenirken, başlamak için en iyi yer vücuttaki iki temel kan damarı türüdür:

  • Atardamarlar
  • Toplardamarlar

Atardamarlar, kalpten vücut dokularınıza oksijen ve besin dolu kanı taşır. Oksijen ve besinler dokularınıza ulaştıktan sonra, toplardamarlar kanı kalbinize geri taşır.

Varisler, cildin yüzeyinde görülebilen ve hissedilebilen genişlemiş, bükülmüş damarlardır. Vücudunuzdaki herhangi bir damar varis olabilir, ancak en sık etkilenenler bacaklarınızdaki damarlardır. Varisler yaygın bir durumdur.

Varislerin daha küçük ve hafif bir versiyonu olan kılcal damarlar da vardır. Bunlar cilt yüzeyinde mavi veya kırmızımsı çizgiler olarak görünür. Bu çizgiler dallanabilir veya örümcek ağı gibi görünebilir. Daha büyük varislerin aksine, kılcal damarlar genellikle cilt üzerinde kabarmaz veya ciddi tıbbi sorunlara neden olmaz.

Varis Oluşumu

Varisler, toplumda oldukça sık görülen, yaşam kalitesini bozan ve bazı durumlarda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen önemli bir problemidir.

venöz yetmezlikBacaklardaki damarlar kanı kalbe gönderirken, yer çekimine karşı çalışmak zorundadır. Günlük yaşamımızda bacak kaslarımızın kasılmasıyla damarlar da kasılır ve bir pompa görevi görerek kanın kalbe doğru ilerlemesini sağlarlar. Bacak damarlarında bulunan çok sayıdaki kapakçıklar kaslar gevşediğinde kanın geriye kaçışına engel olurlar.

Bu mekanizma, bazı kişilerde çeşitli nedenlerle bozulabilir. Bu bozulmada en önemli faktör yapısal-genetik yatkınlıktır. Buna, uzun süre ayakta kalma veya oturma, sıcak iklimde yaşama ve hamilelik gibi faktörler de eklenince damarlardaki kapakçıklarda yetmezlik gelişebilir. Bu durumda bacak kaslarımız kasıldığında kan kalbe doğru gider, ancak kaslarımız gevşediğinde kan tekrar ayağa doğru kaçar. Geriye kaçan bu kan zamanla damarı genişletir ve varislerin oluşmasına yol açar.

 

Varis Belirtileri

Varislerin sık rastlanan belirtileri ağrı, ödem, kramp, kaşıntı, pigmentasyon ve ülserlerdir. Bu belirtilerin nedeni, kapak yetmezliği sonucu oluşan venöz hipertansiyonun kan dolaşımını yavaşlatması ve doku beslenmesini bozmasıdır.

Varise bağlı oluşan ağrı, tipik olarak ayakta kalmakla ve sıcak mevsimlerde artar, yatar pozisyonda ve soğuk ortamda azalır. Kramp ise daha çok geceleri olur. Venöz ülser genellikle bacağın iç yüzünde görülür.

Ayaklarda oluşan varisler de aynı mekanizma ile olmaktadır. Kalbe doğru gönderilemeyen kan damarlarda basıncı artırarak variköz venler oluşturmaktadır. Ayaklarda oluşan varisler genellikle kozmetik sorunlar oluştururlar. Ancak bu damarların travmaya maruz kalması ile kanamalara da yol açabilmektedir. 

Varislerin altta yatan nedenini doğru bir şekilde belirlemenin tek yolu, bacaklarınızda renkli bir doppler ultrason taraması yapmaktır. Bu tam ve ayrıntılı tarama olmadan, damarlarınızı doğru bir şekilde değerlendirmek veya tam olarak ihtiyacınız olan tedaviyi belirlemek mümkün değildir. Taramayı yapacak ve tedavinizi üstlenecek kişinin aynı kişi olması karmaşık toplar damar anatomisinin ve varyasyonlarının doğru bir şekilde değerlendirilip tedavi edilebilmesi için önemlidir.

Minimal invaziv yöntemler: Venöz yetmezlik nedeniyle oluşan varislerin tedavisi için  endovenöz lazer tedavisi (EVLT) veya radyofrekans ablasyon (RFA) gibi minimal invaziv yöntemler kullanılabilir.

Kaynaklar

  1. Cleveland Clinic: Bu kaynak, vulvar varislerin nedenlerini, belirtilerini ve tedavi yöntemlerini detaylı bir şekilde açıklar. Vulvar varislerin hamilelik sırasında kan akışının artması ve hormon değişiklikleri nedeniyle oluşabileceğini belirtir. Ayrıca, semptomları hafifletmek için destek giysiler giymek, bacakları yukarı kaldırmak ve soğuk kompres uygulamak gibi önerilerde bulunur. Detaylı bilgi için: Cleveland Clinic 
  2. Mayo Clinic: Mayo Clinic, vulvar varislerin nedenleri, belirtileri ve hamilelik sırasında bu durumu nasıl yönetebileceğiniz hakkında kapsamlı bilgiler sunar. Varislerin genellikle doğumdan sonra kendiliğinden kaybolduğunu ve semptomların hafifletilmesi için çeşitli yöntemler önerir. Detaylı bilgi için: Mayo Clinic 
  3. Center for Vein Restoration: Bu kaynak, vulvar varislerin belirtileri ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi verir. Hamilelik sırasında ve sonrasında vulvar varislerin yönetimi için öneriler sunar, ayrıca pelvik konjesyon sendromu ile ilişkisini açıklar. Detaylı bilgi için: Center for Vein Restoration
  4. Lin, F., Zhang, S., Sun, Y., Ren, S., Liu, P., The Management of Varicose Veins. Int Surg, 2015. 100: p. 185-189. 
  5. Tabatabaeifar, S., Frost, P., Andersen, J., Jensen, L., Thomasen, J., Svendsen, S., Varicose veins in the lower extremities in relation to occupational mechanical exposures: a longitudinal study. Occup Environ Med, 20156. 75: p. 330-7. 
Uzman Dr. Mehmet Hakan PIÇAK
Latest posts by Uzman Dr. Mehmet Hakan PIÇAK (see all)